10 maja 2023 Agnieszka Maliszewska Dyrektor Biura Polskiej Izby Mleka, pierwsza Wiceprezydent COGECA była prelegentem podczas konferencji online  „Świat, Europa, Ukraina - spojrzenie Unii Europejskiej” . Wydarzenie było realizowane wspólnie z ukraińską instytucją państwową Biurem Promocji Przedsiębiorczości i Eksportu (Ukraina) oraz agencją analityczną INFAGRO Ltd. wspieraną przez Szwajcarię w ramach szwajcarsko-ukraińskiego programu Quality FOOD Trade. W wydarzeniu uczestniczyło ponad 50 osób, głównie z Ukrainy, w tym tamtejsze organizacje i firmy sektora mleczarskiego oraz jednostki administracji rządowej.

Aleksander Anton – Sekretarz Generalny EDA (European Dairy Asscociation) wskazał, że dzięki wspólnemu wysiłkowi, wraz z ukraińskim stowarzyszeniem SMPU, mleko i  nabiał  zostały zdjęte z "listy ograniczeń handlowych" pięciu krajów sąsiadujących z Ukrainą od dzisiaj. "Tak długo jak handel nabiałem będzie oparty na wzajemności, w pełni popieramy unijne podejście 0 taryfy i 0 kwoty. W obecnym kształcie ukraińska laktosfera jest w pełni zintegrowana z unijnym sektorem mleczarskim."- powiedział Anton. Niemniej jednak, ta "integracja" jest ograniczona przez podejście, które musi być odnawiane każdego roku i problemy logistyczne, z którymi mamy do czynienia dzisiaj (korki ciężarówek z ziarnem na granicach, strajkujący kierowcy). Dlatego też EDA zleciła przeprowadzenie badania na temat krajobrazu mleczarskiego w 2030 roku w UE i w Ukrainie przy dwóch założeniach: koniec wojny i długoterminowa integracja mleczarstwa Ukrainy z UE.

Natomiast Jukka Likitalo, sekretarz generalny Eucolait, opowiedział się za szybkim przystąpieniem Ukrainy do UE. Głosowanie Parlamentu UE w sprawie zniesienia ceł importowych na nabiał produkowany w Ukrainie wymaga teraz tylko pieczęci Komisji i Rady. Odnosząc się do światowego rynku mleka, Likitalo zauważył oznaki rosnącego popytu w Azji. Jednakże, wskazane jest dla każdego eksportera, aby nie polegać zbytnio na jednym kliencie, takim jak Chiny, dodał  Likitalo.

Agnieszka Maliszewska wygłosiła prezentację na temat polskiego sektora mleczarskiego oraz wpływu wojny na Ukrainie m.in. na  wymianę handlową pomiędzy krajami. Podczas prezentacji Agnieszka Maliszewska wyraźnie zaznaczyła, że decyzja polskiego rządu o zakazie importu nabiału z Ukrainy nie była omawiana z sektorem mleczarskim. Ale w rzeczywistości Ukraina zamknęła w kwietniu swoje granice dla importu polskich produktów mlecznych. Dotknęło to 6% eksportu polskich serów, podczas gdy import mleczny z Ukrainy do Polski był zawsze historycznie niski.

Zablokowanie importu produktów mleczarskich z Ukrainy i umieszczenie nas na liście rozporządzenia było bardzo złym pomysłem. Dlatego podjęliśmy szybkie działania, aby wykreślono sektor mleczarski z tej listy i jak wiadomo ta wymiana handlowa wróciła na dobre tory przed zakazu.  Przykładowo w 2022 roku Polska wyeksportowała do Ukrainy 6 564  ton jogurtów, co stanowiło 15% całkowitej wartości polskiego eksportu tego produktu. Ukraina to ważny partner handlowy, obecnie zmagamy się z kryzysem, a działania takie jak te, mogą przyczynić się do jego poszerzenia.  – powiedziała Agnieszka Maliszewska, dyrektor biura Polskiej Izby Mleka.

Spotkanie było okazją do zaprezentowania potencjału polskich zakładów i spółdzielni mleczarskich. Uczestnicy zgodnie ocenili, że warto zorganizować szerszą debatę z udziałem przedstawicieli organizacji i biznesu z Ukrainy oraz Polski oraz Komisji Europejskiej i europejskich organizacji branży mleczarskiej. Uczestnicy uznali, że 20. Międzynarodowe Forum Spółdzielczości Mleczarskiej (20-21 września) w Białymstoku byłoby doskonałą okazją do tego typu dyskusji i wymiany doświadczeń.