Opakowania w przemyśle mięsnym

Branża mięsna wykorzystuje szeroką gamę opakowań. W branży tej spotykamy opakowania wytworzone z surowców naturalnych, stalowych/ aluminiowych, tworzyw sztucznych czy szkła. Współcześnie, najwięcej opakowań w tej branży to opakowania wykonane właśnie z tworzyw sztucznych. Bez względu na to, w jakiej postaci, kształcie dane opakowanie występuje, tzn. tacka, wieczko, torebka czy folia, to właśnie opakowania z tworzyw sztucznych zdecydowanie przewyższają swój udział w porównaniu pozostałych materiałów. Polska wprowadza na rynek ok. 6 milionów ton opakowań, z czego tworzyw jest ok. miliona ton, a opakowania jednostkowe B2C stanowią z tego około 12% wszystkich wprowadzonych. Generalnie większość opakowań z tworzyw sztucznych po mięsie nie nadaje się do recyklingu z uwagi na wcześniejszą zawartość czy zastosowane połączenia materiałowe. Obecnie istnieje możliwość przetwórstwa tacek wykonanych z PP i PE, w sytuacji, gdy nie zawierają polimerów innego typu oraz gdy istnieje możliwość wysortowania ich ze strumienia odpadów.

Oznakowania w zakresie środowiska na opakowaniach 

Współczesny konsument to konsument świadomy. Dokonując zakupu kieruje uwagę na oznakowania umieszczone bezpośrednio na opakowaniu czy etykiecie. Z kolei przedsiębiorca musi sprostać wyzwaniu, by opakowania były atrakcyjne, zrównoważone, bezpieczne i wychodziły naprzeciw obecnym wymaganiom: nabywców towarów, rynkowym, ale i wymaganiom prawnym. Można pokusić się o stwierdzenie, że znaki umieszczane na opakowaniu to zewnętrzna wizytówka firmy. Zastosowany znak powinien pozwolić konsumentowi zadecydować o zakupie towaru i ułatwić korzystanie z produktu oraz jego prawidłowe pozbycie się.

Artykuł dotyczy możliwości umieszczania znaków na opakowaniu w zakresie środowiska zgodnie z polskim prawem, bez projektowanych zmian prawa polskiego i unijnego.

1. Ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi

Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1114) (dalej: „ustawa”) reguluje kwestie opakowań i oznakowania umieszczanego na opakowaniach. Istnieją dodatkowe regulacje prawne w zakresie środków niebezpiecznych, leczniczych, weterynaryjnych czy suplementów diety, z których wynikają obowiązkowe informacje i oznakowania, których ten artykuł nie porusza.

Wprowadzone do obrotu opakowanie musi spełniać wymagania środowiskowe zgodnie z art. 11 i art. 12 ustawy. Wymagania te dotyczą m. in.:

1. kwestii związanych z wytwarzaniem opakowań w taki sposób, aby nie zawierały w sobie szkodliwych substancji w ilościach stwarzających zagrożenie dla produktu, środowiska czy też ludzkiego zdrowia,
2. wykonania opakowania w sposób, który umożliwi jego wielokrotne użytkowanie i późniejszy recykling albo przynajmniej ich recykling, jeżeli nie jest możliwe ich wielokrotne użycie, a w przypadku gdy recykling danego opakowania jest niemożliwy, to zapewnienie, że będzie możliwa inna forma odzysku,
3. ograniczania masy i objętości opakowania do minimum niezbędnego do spełniania funkcji opakowania i bezpieczeństwa produktu (z uwzględnieniem oczekiwań konsumenta).

Art. 15 ustawy przedstawia ogólne zasady umieszczania oznakowań na opakowaniach i są to:

1. Umieszczanie oznakowania na opakowaniu jest dobrowolne. REKOPOL podkreśla, że jest to dobra praktyka- zwłaszcza w przypadku tworzyw sztucznych. W ich przypadku, gdyż ta grupa materiałów dominuje na rynku mięsnym, wskazuje się na możliwość wytłaczania kodu materiału na opakowaniu. Wówczas, nawet po oderwaniu etykiety możliwe jest dokonanie szybkiej identyfikacji materiału.
2. Oznakowanie powinno być wyraźne, widoczne, czytelne i trwałe nawet po otwarciu opakowania. Naklejona etykieta nie powinna sama w sobie stanowić przeszkody dla recyklingu.
3. Oznakowanie wskazuje:

• rodzaj materiału, z którego opakowanie zostały wykonane,
• w przypadku możliwości opakowania wielokrotnego użytku- oznakowanie wielokrotnego użycia opakowania,
• w przypadku przydatności opakowania do recyklingu, oznakowanie opakowania przydatnych do recyklingu.

1. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 3 września 2014 r. w sprawie wzorów oznakowania opakowań (Dz. U. poz. 1298)

Powyższe rozporządzenie, wydane na podstawie art. 15 ustawy, szczegółowo określa wzory oznakowania opakowań wskazując na poszczególne rodzaje materiałów, z których opakowanie to zostało wykonane.

Przykładowe oznakowania, jakie znajdują się w rozporządzeniu, przedstawiono poniżej.

Rozporządzenie również określa znak wskazujący na możliwość wielokrotnego użycia opakowania, czy znak wskazujący na przydatność opakowania do recyklingu. Oznaczenia te możemy stosować w przypadku zgodności opakowania z normami zharmonizowanym.

Pętla Mobiusa

Norma Europejska EN ISO 14021:2016 Environmental labels and declarations- Self declared environmental claims (Type II environmental labelling) (ISO 14021:2016), która ma status Polskiej Normy, zawiera informacje o znaku wskazującym przydatność do recyklingu dla różnych wyrobów, w tym opakowań. Znakiem tym jest „MOBIUS LOOP” („pętla Mobiusa”). Znak ten jest graficzną deklaracją producenta, spełnienia wymagań w zakresie możliwości wykorzystania materiału do procesu recyklingu. Co do zasady, nie jest zalecanym przerabianie znaku, ale nie ma żadnych prawnych ograniczeń co do stosowania własnych oznaczeń środowiskowych. Należy zaznaczyć, że aby stosować pętlę Mobiusa należy posiadać odpowiednie raporty czy dowody na pokrycie deklaracji.

Zastrzeżone znaki towarowe

Zastrzeżone znaki towarowe to najszersza grupa znaków spotykana na rynku. Ich użytkowanie uzależnione jest od posiadania umowy licencyjnej z właścicielem lub licencjodawcą znaku. Znaki towarowe należy traktować jako oznaczenia stosowane w handlu, pozwalające na identyfikację produktu czy usługi z zakresu konkretnego przedsiębiorcy. Buduje to wizerunek i podnosi reputację marki na rynku. Brak posiadania odpowiedniej umowy licencyjnej, powoduje, że przedsiębiorca naraża się na sankcje. Przykładami zastrzeżonych znaków towarowych są np.: Zielony Punkt czy „OK COMPOST”.

Podsumowanie

Odpad opakowaniowy jest cennym surowcem w gospodarce obiegu zamkniętego. Umieszczane znaki na opakowaniu powinny bezpośrednio wspomagać selektywną zbiórkę, wielokrotne użytkowanie i recykling. Dziać się to powinno poprzez prostą, jednoznaczną i intuicyjną identyfikację materiału, jaki jest użyty do wytworzenia opakowania.

Rekopol jest autorem podręcznika w zakresie oznakowań umieszczanych na opakowaniu w zakresie środowiska. Podręcznik ten zbiera opisane powyżej zasady i w sposób bardziej szczegółowy opisuje zagadnienia oznakowań. Przewodnik jest bezpłatny.

Zachęcamy do kontaktu!

Kontakt: Magda Biernat- Kopczyńska, Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

https://rekopol.pl/