Polska ma 6. co do wielkości stado trzody chlewnej w UE (9,8 mln sztuk) i jest jednocześnie 4. największym producentem wieprzowiny w UE. W Polsce jest około 50 tys. gospodarstw rolnych utrzymujących świnie, a średnie stado wynosi blisko 200 sztuk. Polski sektor trzody chlewnej jest bardzo rozdrobniony. 80% gospodarstw (głównie małych) posiada tylko 10% całkowitego pogłowia trzody chlewnej. Zaledwie 11,8 tys. ferm trzody chlewnej ma stado większe lub równe 100 sztuk. Duże rozdrobnienie produkcji trzody chlewnej negatywnie wpływa na jej konkurencyjność, a konsolidacja pozostaje jednym z najważniejszych długoterminowych wyzwań dla tego sektora. Kolejnym czynnikiem wpływającym na konkurencyjność branży trzody chlewnej w Polsce jest rozprzestrzenianie się afrykańskiego pomoru świń (ASF). Ze względu na ograniczenia związane z ASF, polski sektor trzody chlewnej nie jest w stanie eksportować swoich produktów na wiele ważnych rynków zagranicznych, takich jak Chiny czy Japonia. Niska konkurencyjność branży trzody chlewnej prowadzi do stopniowego spadku pogłowia. W konsekwencji Polska utraciła samowystarczalność w produkcji wieprzowiny i można spodziewać się dalszego pogorszenia polskiego bilansu handlowego trzody chlewnej i wieprzowiny. Produkcja trzody chlewnej w Polsce jest silnie uzależniona od importu prosiąt, ponieważ nie ma wystarczającej produkcji krajowej.
Istnieje niewielkie prawdopodobieństwo znacznego ożywienia krajowej produkcji prosiąt w nadchodzących latach. Polski import prosiąt jest zdominowany przez Danię (98% udziału w rynku). Pomimo bardzo silnej pozycji duńskich prosiąt na polskim rynku, można oczekiwać, że wolumen duńskich prosiąt importowanych do Polski będzie się stopniowo zmniejszał w kolejnych latach. Wynikać to będzie z dalszego spadku produkcji trzody chlewnej w Polsce oraz ograniczania duńskiego eksportu.
Dokąd zmierza sektor trzody chlewnej?
Polski sektor trzody chlewnej będzie podążał drogą coraz większej integracji i koncentracji produkcji, którą wyznaczyły wiodące kraje unijne przy uwzględnieniu poprawy dobrostanu zwierząt, zmniejszenia zapotrzebowania na środki przeciwdrobnoustrojowe w gospodarstwach rolnych, redukcji oddziaływania na środowisko naturalne i klimat. Zmianom tym będzie towarzyszyła presja regulacyjna, niepewność rynkowa, podniesienie kosztów produkcji i pogorszenie konkurencyjności wyrobów wieprzowych nie tylko na rynkach światowych, ale również na rynku Wspólnoty. Unia Europejska dąży do coraz szerszego uwolnienia wymiany handlowej z poszczególnymi regionami i blokami gospodarczymi świata. Kluczowym elementem nowych umów powinno być zagwarantowanie tych samych wymogów środowiskowych i klimatycznych oraz dobrostanu zwierząt dla wszystkich kontrahentów spoza Unii, aby zagwarantować uczciwą konkurencję.
Presja substytutów mięsa:
- - organizacje vege
- - mięso komórkowe
- - redukcja spożycia wieprzowiny w krajach rozwiniętych
Liberalizacja handlu światowego:
- - niepewność rynkowa (ASF, inne pandemie, dostępność do rynków zbytu)
- - nieuczciwa konkurencja ze strony państw trzecich
- - konieczność krajowej integracji i koncentracji produkcji (koszty, zastosowanie nowych technologii AI)
Presja regulacyjna:
- - ochrona środowiska naturalnego i klimatu (pomiary/kalkulatory emisji, zerowy ślad węglowy, biogazownie/fotowoltaika)
- - dobrostan zwierząt (podniesienie kosztów, pogorszenie konkurencyjności)
- - zmniejszenia zapotrzebowania na środki przeciwdrobnoustrojowe
- - ograniczona dostępność prosiąt (transport, pozwolenia na przemieszczanie, pozwolenia budowlane, plan ogólny)
- - koncentracja produkcji – skala masowa
- - produkcja na lokalny rynek – skala niszowa
- - produkcja w systemach jakości
Pobierz prezentację: Zmiany sektora wieprzowiny po wejściu Polski do UE