W ostatnich latach branża przetwórstwa tworzyw sztucznych w Polsce odnotowywała dynamiczny rozwój, z średnią roczną stopą wzrostu produkcji sprzedanej na poziomie 8,7% w latach 2011-2022, przewyższającą ogólne tempo wzrostu przetwórstwa przemysłowego wynoszące 7,8%. Jednak od połowy 2022 roku zauważalne jest spowolnienie tempa wzrostu, co wynika z globalnych wyzwań gospodarczych, takich jak zakłócenia na rynku energii oraz trudności logistyczne. Pomimo tych wyzwań, popyt na tworzywa sztuczne pozostaje wysoki, co stwarza szanse dla firm takich jak Eurocast, specjalizujących się w produkcji nowoczesnych folii sztywnych APET.
Kluczowe trendy wpływające na rynek to:
- - Zrównoważony rozwój i gospodarka o obiegu zamkniętym: rosnące znaczenie ma projektowanie opakowań z myślą o recyklingu oraz zwiększanie poziomu recyklingu tworzyw sztucznych. W Polsce poziom realnego recyklingu nie przekracza 10%, co wskazuje na potrzebę intensyfikacji działań w tym obszarze.
- - Innowacje technologiczne: wykorzystanie technologii AlOx umożliwia opracowanie zaawansowanych powłok barierowych, co ma istotny wpływ na rozwój przemysłu przetwórstwa tworzyw sztucznych. Powłoki te charakteryzują się wysoką przejrzystością, a jednocześnie skutecznie chronią przed przenikaniem gazów, wilgoci i innych czynników zewnętrznych. Dzięki temu znajdują szerokie zastosowanie w produkcji opakowań spożywczych, farmaceutycznych i elektronicznych, gdzie kluczowa jest ochrona produktu przed degradacją. Dodatkowo technologia AlOx pozwala na zastąpienie tradycyjnych, mniej ekologicznych barier, przyczyniając się do rozwoju bardziej zrównoważonych i łatwiejszych do recyklingu opakowań.
- - Wyzwania ekonomiczne: firmy z branży tworzyw sztucznych borykają się z barierami wzrostu, takimi jak słaby popyt i wysokie koszty, co wpływa na ich rozwój. Rosnące ceny surowców, energii oraz koszty związane z regulacjami środowiskowymi przy ciągle ograniczonym popycie na rynku europejskim, dodatkowo obciążają budżety przedsiębiorstw, ograniczając ich konkurencyjność na rynku. Dodatkowo rosnąca chęć przedsiębiorstw sektora na wdrażanie zrównoważonych rozwiązań i rozwój technologii proekologicznych wymaga znaczących inwestycji, które należy sfinansować. W efekcie wiele firm optymalizuje procesy produkcyjne poprzez poszukiwanie innowacyjnych metod redukcji kosztów, aby utrzymać swoją pozycję w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu rynkowym.
Dla Eurocast, jako producenta nowoczesnych folii sztywnych APET, istotne jest dostosowanie się do tych trendów poprzez inwestycje w technologie proekologiczne, optymalizację procesów produkcyjnych oraz rozwijanie oferty zgodnej z zasadami zrównoważonego rozwoju. Takie podejście pozwoli nie tylko sprostać wyzwaniom rynku, ale także wykorzystać pojawiające się szanse na dalszy rozwój i umocnienie pozycji na rynku.
Ponadto w świecie innowacji branża przetwórców tworzyw sztucznych nie pozostaje w tyle – zdaje się, że stabilizuje się kierunek prac i zapowiada się bardzo obiecujący rok pełen nowoczesnych rozwiązań na miarę zrównoważonej przyszłości, do której dążą producenci opakowań i wszyscy przedstawiciele sektora przetwórczego. Obecna sytuacja stawia jednak przed rynkiem pewne kluczowe wyzwania, które nie mogą być przyćmione obiecującymi prognozami.
Innowacje i zrównoważony rozwój
Po turbulentnym roku 2024, firmy nie tylko nauczyły się adaptować do nowych wyzwań, ale również wyznaczać ambitne standardy w branży przetwórstwa tworzyw sztucznych.
Eurocast zakończył rok z imponującymi wynikami, osiągając sprzedaż przekraczającą 320 mln zł. Firma, mimo że klasyfikowana jako MŚP, wyróżnia się dynamicznym rozwojem i pozycją lidera w Europie Środkowo-Wschodniej. Kluczem do sukcesu jest długofalowa strategia ekspansji i inwestycje w zrównoważony rozwój.
W perspektywie całego rynku, Eurocast z pewnością wyznacza dobry kierunek drogi - podobną politykę rozwoju starają się praktykować wszyscy innowacyjni producenci. Jednak rynek nie zawsze ułatwia realizację ambitnych planów, nawet tych pracujących na rzecz środowiska.
Małe i średnie przedsiębiorstwa a ESG
W kontekście zmieniających się regulacji ESG, planowane przez Komisję Europejską poluzowanie kryteriów raportowania przynosi ulgę, szczególnie dla małych i średnich przedsiębiorstw. Zmiana ta, potencjalnie ograniczająca obowiązek raportowania do firm zatrudniających powyżej 1000 osób, stanowi znaczącą modyfikację dotychczasowych wymogów.
Dla sektora przetwórstwa tworzyw sztucznych, gdzie wiele firm kwalifikuje się jako MŚP, oznacza to potencjalne zmniejszenie obciążenia administracyjnego i kosztów związanych z raportowaniem. Eksperci branży podkreślają jednak, że ESG staje się standardem transparentności i odpowiedzialności, niezależnie od wymogów regulacyjnych. Firmy, które już zainwestowały w systemy raportowania ESG są więc o krok do przodu w budowaniu swojej solidnej marki.
Warto bowiem zauważyć, że dobrowolne raportowanie ESG może przynieść MŚP szereg korzyści, takich jak lepszy dostęp do finansowania, wzmocnienie relacji z klientami i partnerami biznesowymi, a także poprawa wizerunku firmy na rynku. Ponadto, w obliczu rosnącej świadomości ekologicznej konsumentów, firmy, które wykazują zaangażowanie w zrównoważony rozwój, zyskują przewagę konkurencyjną.
W stronę wspólnych rozwiązań
Konfederacja Lewiatan od lat działa w imieniu firm i przedstawicieli branżowych, którzy chcą mieć realny wpływ na decyzje podejmowane przez rząd. Reprezentacją sektora tworzyw sztucznych w Konfederacji Lewiatan jest Polski Związek Przetwórców Tworzyw Sztucznych, a razem z nim producenci tacy jak Eurocast, Grupa Ergis czy Nicro-Plast.
Działania organizacji Lewiatan nagłaśniają problemy pojawiające się w branży. Ostatnio Lewiatan częściej podejmuje bardzo ważny temat dotyczący deregulacji prawa, czyli zmniejszenia biurokracji i optowania za konkretnymi, jasnymi regulacjami. Tyczy się to także ustaw o plastikach i recyklingu.
W tym roku Konfederacja wspomagała branżę między innymi w apelu do WIOŚ i GIOŚ o podjęcie dialogu z producentami opakowań i wypracowanie wspólnych rozwiązań dla efektywnej współpracy wszystkich stron.
Wyzwanie na rok 2025: system kaucyjny
System kaucyjny, mimo wysokich kosztów wiążących się z jego ekspresowym wprowadzeniem, jest postrzegany jako szansa Polski na zwiększenie recyklingu z surowca PET oraz realny krok w stronę zwiększenia zaangażowania konsumentów w Gospodarkę o obiegu Zamkniętym.
Do systemu włączone zostaną bowiem między innymi jednorazowe butelki PET o pojemności do 3 litrów, a wysokość kaucji ustalona w rozporządzeniu wynosi 50 groszy od butelki. To szansa na realne zwiększenie ilości czystego surowca odzyskiwanego od konsumentów do ponownego wykorzystania przez przetworzenie recyklatów na nowe produkty.
Nierozstrzygnięta pozostaje kwestia do kogo trafi niezwrócona kaucja. Ministerstwo Klimatu i Środowiska postuluje, aby trafiała do operatorów systemu, którzy przeznaczą te środki na jego rozwój. Z kolei samorządowcy domagają się tych pieniędzy, argumentując, że mogliby obniżyć koszty wywozu śmieci ponoszone przez mieszkańców. Szacuje się, że kwota niezwróconych kaucji może sięgnąć od 1 do 3 miliardów złotych. Co jeszcze w branży poza kwestiami prawnymi?
Globalne wyzwania i konkurencyjność
Branża przetwórstwa tworzyw sztucznych działa w globalnym środowisku, gdzie konkurencja jest coraz bardziej zacięta. W związku z tym, polskie firmy muszą mierzyć się z wyzwaniami związanymi z rosnącymi kosztami produkcji, niestabilnością cen surowców oraz konkurencją ze strony producentów z Azji.
Wdrażanie technologii umożliwiających recykling tworzyw sztucznych oraz produkcję z materiałów pochodzących z recyklingu jest coraz bardziej pożądane, zarówno z perspektywy środowiskowej, jak i w oczach konsumentów. Polska branża dostrzegła ten trend i już od jakiegoś czasu buduje swój mocny wizerunek w oczach konkurujących w tym zakresie rynków.
Rynek obserwuje także dywersyfikacja źródeł dostaw surowców. Zmniejsza się w ten sposób ryzyko związane z wahaniami cen surowców, szczególnie tych pochodzących z niestabilnych rynków, jakim są ostatnio Niemcy czy Francja. Współpraca z wieloma dostawcami pozwala producentom na lepsze negocjowanie cen i zapewnienie stabilności produkcji.
Technologiczne trendy i nowe inwestycje
Nadchodzi czas rozwoju i dużych inwestycji w nowe technologie. Firmy z sektora przetwórstwa tworzyw sztucznych coraz śmielej sięgają po rozwiązania z zakresu automatyzacji i cyfryzacji procesów produkcyjnych.
Rozwój technologii recyklingu chemicznego oraz mechanicznego otwiera nowe możliwości w zakresie wykorzystania surowców wtórnych. Jakie innowacje zrewolucjonizują produkcję opakowań?
Rosnące koszty energii i surowców zmuszają przedsiębiorstwa do poszukiwania efektywniejszych metod produkcji. W tym kontekście coraz większą popularnością cieszą się technologie pozwalające na zmniejszenie zużycia materiałów i energii, takie jak produkcja cienkościennych opakowań czy wykorzystanie biopolimerów.
Wygląda na to, że przed przedstawicielami sektora jeszcze wiele pracy i wyzwań, ale to niezwykła szansa na zaskoczenie rynku nowoczesnością implementowanych rozwiązań.
Wykwalifikowani specjaliści na wagę złota
Wraz z postępem technologicznym zmieniają się wymagania dotyczące kwalifikacji pracowników w sektorze przetwórstwa tworzyw sztucznych. Coraz większe zapotrzebowanie pojawia się na specjalistów z zakresu inżynierii materiałowej, technologii recyklingu oraz zarządzania zrównoważonym rozwojem. Jakie działania podejmują firmy i instytucje edukacyjne w celu dostosowania oferty szkoleniowej do potrzeb rynku?
Automatyzacja procesów produkcyjnych może prowadzić do zmian na rynku pracy – w sektorze przetwórstwa tworzyw sztucznych może być potrzeba przekwalifikowania się w kierunku obsługi nowoczesnych maszyn, programowania czy analizy danych.
W związku z rosnącym naciskiem na zrównoważoną produkcję i zmniejszenie wpływu na środowisko, pracownicy z pewnością będą potrzebować wiedzy na temat nowych materiałów, technologii recyklingu czy procesów minimalizujących emisję CO2, co nawołuje do liczniejszego niż wcześniej brania udziału w branżowych konferencjach, a także organizacji szkoleń tematycznych. Wdrażanie takich rozwiązań daje bowiem pracownikom szansę na zdobycie nowych, cenionych na rynku pracy umiejętności i kompetencji.
Pozytywne trendy
Polskie firmy wyznaczają pozytywne trendy, koncentrując się na innowacjach, zrównoważonym rozwoju oraz inwestycjach w nowoczesne technologie. Wspólne wysiłki branży, zmierzające do rozwoju recyklingu, automatyzacji procesów produkcyjnych czy poszukiwania efektywniejszych metod produkcji, mogą przyczynić się do utrzymania konkurencyjności na rynku międzynarodowym.
Kluczowym wyzwaniem pozostaje z pewnością harmonizacja regulacji prawnych, które muszą wspierać rozwój zrównoważonego rynku. Szansą rozwoju jest aktualnie dostosowywanie kwalifikacji pracowników do dynamicznie zmieniającego się środowiska technologicznego i ekologicznego. Dzięki zaangażowaniu w innowacje i dbałości o środowisko, branża ma szansę na obiecujące wzrosty i pozostanie konkurencyjną siłą na rynku globalnym.
Krzysztof Wiśniewski, prezes zarządu Eurocast