Wydrukuj tę stronę
czwartek, 05 kwiecień 2018 10:39

Higienizacja, temat zawsze aktualny i ważny w zakładach produkcyjnych

Przeczytasz w: 3 - 5 min

Obecnie można zaobserwować olbrzymi rozwój produkcji artykułów spożywczych. Przy produkcji seryjnej wytwarza się coraz więcej produktów spożywczych w warunkach przemysłowych. Charakterystyczne dla tych produktów jest to, że często mają one długi termin przydatności do spożycia. To stwarza wysokie wymagania dotyczące higieny przy artykułach spożywczych na wszystkich szczeblach produkcji, dotyczy to szczególnie żywności, która ma być przechowywana w warunkach chłodniczych.

Higiena, higienizacja jest jednym z najbardziej istotnych czynników, które wpływają na bezpieczeństwo produkowanej żywności bez względu na to jakiego pochodzenia są surowce użyte do produkcji. Zachowanie odpowiednich standardów higieny umożliwia wytworzenie produktów wolnych od zanieczyszczeń fizycznych, chemicznych, mikrobiologicznych. Samo pojęcie higiena produkcji obejmuje czystość budynku (pomieszczeń), w którym odbywa się proces produkcyjny, czystość maszyn i urządzeń oraz czystość powietrza i higiena osobista personelu uwzględniająca stany chorobowe (ich brak). 

Sam budynek oraz wykończenie pomieszczeń ma pewne ograniczenia i są przy tym określone wytyczne, które wymuszają i umożliwiają przeprowadzenie skutecznej higienizacji. Powierzchnia ścian (gładka, chropowata) oraz poprowadzona instalacja i jej zabezpieczenia stwarzają wiele możliwości zastosowania środków myjących, czyszczących. Należy uwzględnić ich nasiąkliwość, która powinna być ograniczona a powierzchnie gładkie bez możliwości zatrzymywania się brudu i osadów. Skuteczna wentylacja i odprowadzenia kanalizacyjne pozwolą na szybkie osuszenie pomieszczeń i pozbycie się z otoczenia wilgoci wynikającej z przeprowadzonego procesu mycia, np. ścian. Higienizacja temat zawsze aktualny i wazny w zakladach produkcyjnych 1

Aby mówić o skutecznej higienie produkcji żywności należy przestrzegać elementarnych zasad, które wynikają z rodzaju użytych surowców i potokowości procesu oraz etapów samej produkcji. Stan skupienia surowców sypkich (np. przyprawy i substancje smakowo-zapachowe w postaci proszku) przechowywanych w magazynach oraz sposobu ich użycia w produkcji ma swego rodzaju ograniczenia wynikające z określonej wilgotności jaka musi zostać zachowana. 

Materiały sypkie, np. przyprawy i substancje smakowo-zapachowe w postaci proszku, użycie wody jako głównego nośnika w procesie higienizacji jest dosyć ograniczone. 

Specyfika branży zakładu, rozwiązania technologiczne, umaszynowienie linii produkcyjnej określa jakiego rodzaju zanieczyszczenia częściej występują i z jakim natężeniem. W zależności od branży powstają specyficzne zanieczyszczenia, które mają większą lub mniejszą agresywność i oporność w usuwaniu. Na przykład w zakładach mleczarskich i mięsnych zauważyć można postępującą ewolucję, która jest wynikiem nowoczesnych procesów technologicznych z wykorzystaniem urządzeń, które mają w swoich oprogramowaniach wprowadzony zakres higienizacji jako jeden z etapów produkcji. Zatem sama higienizacja w wielu urządzeniach stanowi jeden z kolejnych procesów w całej potokowości procesu. Takie rozwiązania stanowią o innowacyjności umożliwiającej utrzymanie czystości na najwyższym poziomie oraz przyczyniają się do obniżenia kosztów działalności danej firmy, zakładu. Widoczny jest również aspekt ekonomiczny, który wynika między innymi z oszczędności mediów i zmniejszenia obciążenia ściekami środowiska naturalnego i niezmienianie jego ekosystemu. Kolejnym czynnikiem, który sprzyja rozwojowi higienizacji w zakładach produkcyjnych jest bezpieczeństwo, komfort pracy personelu. Sprzyjające warunki pracy w zakładzie pozwalają na usprawnienie wielu procesów oraz wspomnianą potokowość, dzięki której zachowuje się założoną wydajność oraz powtarzalność produkcji. Higienizacja temat zawsze aktualny i wazny w zakladach produkcyjnych 2

Należy pamiętać, że właściwy sposób prowadzenia zabiegów mycia, dezynfekcji oraz dobór preparatów (mniej agresywnych chemicznie i ekologicznie) pozwala na zachowanie jak najwyższej jakości i standardu w całej produkcji. Zauważalny postęp w optymalizacji stosowanych metod i środków do mycia i dezynfekcji następuje równolegle na dwóch płaszczyznach. Pierwsza dotyczy konstrukcji nowoczesnych układów myjących, druga płaszczyzna związana jest z wprowadzaniem nowej generacji środków myjąco-dezynfekujących i dezynfekujących. Te dwie płaszczyzny są powiązane z czynnikami jakie wywierają wpływa na efektywność przeprowadzonych procesów mycia, dezynfekcji. Należą do nich czynniki mechaniczne, chemiczne, temperatura i czas. 

Uwzględniając powyższe, zabiegi mycia i dezynfekcji powinny być wykonywane zgodnie z opracowaną instrukcją, w której zdefiniowane zostały wszystkie najważniejsze elementy całego procesu mycia i dezynfekcji. Należą do nich: poszczególne fazy mycia i dezynfekcji, częstotliwość tych zabiegów, rodzaj chemicznych środków myjących i dezynfekujących, stężenia środków myjących i dezynfekujących, temperatura i czas działania tych środków, sposób suszenia umytych powierzchni, sposób mycia i dezynfekcji sprzętu i urządzeń do mycia oraz dezynfekcji – określenie metody w zależności od możliwości.

Jak wspomniano wcześniej w treści każda branża spożywcza ma odmienną specyfikę, co wiąże się z opracowaniem indywidualnych procedur zawierających instrukcję całego procesu higienizacji. 

Kolejnym istotnym elementem całego procesu higienizacji w zakładach produkcyjnych jest monitorowanie higieny, jako etapu w produkcji żywności. Ma na celu przede wszystkim kontrolowanie wszystkich czynników procesu produkcyjnego, które decydują o jakości zdrowotnej żywności, jak również minimalizowanie potencjalnych zagrożeń. Określanie skuteczności wykonanych zabiegów mycia i dezynfekcji odbywa się między innymi z wykorzystaniem różnego rodzaju testów quick test oraz bardziej precyzyjnych, np. analiz mikrobiologicznych. Qiuck testy mają przewagę nad tymi, które wymagają stosunkowo długiego czasu potrzebnego do uzyskania wyniku, ponieważ są wykorzystywane do bieżącego sterowania produkcją. Dają natychmiastową ocenę stanu higienicznego urządzeń, pomieszczeń wskazując miejsce o obniżonej czystości. Ich stosowanie ma o tyle większą przewagę nad analizami tradycyjnego monitoringu, że ograniczają pracochłonność i materiałochłonność przy jednoczesnym zredukowaniu kosztów. Krótszy czas quick testów pozwala na szybszą reakcję nad zniwelowaniem ewentualnego zagrożenia. Oczywistym jednak jest to, by zidentyfikować również źródło powstawania zagrożenia, zanieczyszczeń. Wykorzystanie metod tradycyjnych pozwala na dokładne zidentyfikowanie rodzaju i źródła zanieczyszczeń, które mogą lub mają wpływ na obniżenie jakości żywności.Higienizacja temat zawsze aktualny i wazny w zakladach produkcyjnych 3

Problematyka higienizacji w zakładach produkcyjnych jest na tyle ważnym elementem produkcji, że wprowadzanie systemów zarządzania ryzykiem i bezpieczeństwem produkcyjnym stwarza wiele wyzwań przed osobami zajmującymi się monitorowaniem jakości produkcyjnej. Wykorzystanie i stosowanie środków w całym procesie produkcyjnym ma ogromne znaczenie jeśli chodzi o ich skuteczność, dlatego dobór środków powinien bazować na doświadczeniu firm, które takie środki dostarczają, jak i na doświadczeniu osób zajmujących się produkcją żywności. Ważnym elementem w tym wszystkim jest to, by odpowiadały potrzebom i zapewniały bezwzględną skuteczność wykonywanych zabiegów, do których są przeznaczone.

Zakłady przetwórcze mają świadomość, że to nie tylko mycie powierzchni urządzeń i pomieszczeń produkcyjnych, ale również przestrzeganie odpowiednich zasad higieny przez wszystkich pracowników zakładu, osób biorących bezpośredni udział w produkcji wpływa na jakość i bezpieczeństwo produkcji.

 

Mariusz S. Kubiak