MAGIK Sp. z o. o. wraz z firmą MONTOSTAL Sp. z o.o. jako SPONSORZY STRATEGICZNI uczestniczyły w FORUM MIĘSNYCH TECHNOLOGII 2024. Kolejne duże spotkanie dostawców z przedstawicielami zakładów potwierdziło duże zainteresowanie branży mięsnej i drobiarskiej tematem poprawy rentowności zakładów poprzez stosowanie coraz nowszych, bardziej wydajnych, bardziej ekonomicznych rozwiązań i technologii. Rozmowy na sali targowej pozwoliły nam zapoznać się z potrzebami potencjalnych klientów, którym służyliśmy radą oraz wieloletnim doświadczeniem. Mieliśmy również okazję podzielić się z branża mięsną naszymi osiągnięciami oraz zaprezentować najnowszą ofertę dotyczącą ważnej roli chłodnictwa w zapewnieniu odpowiedniej jakości i bezpieczeństwa produktów mięsnych. Prelekcję firmy MAGIK wygłosił pan prezes Piotr Domagała, a z ramienia firmy MONTOSTAL wystąpił pan Rafał Matera.
Wyzwania w branży mięsnej – rola chłodnictwa
Stosowanie niskich temperatur do chłodzenia żywności ma długą historię, sięgającą czasów starożytnych, kiedy ludzie przechowywali mięso w zimnych jaskiniach lub w lodzie w celu ograniczenia rozwoju bakterii i spowolnienia procesów psucia. Jednak rozwój technologii chłodniczych i zastosowanie ich na szerszą skalę zaczęło się w drugiej połowie XIX wieku od opracowania w 1876 r. pierwszej praktycznej instalacji chłodniczej opartej na cyklu sprężania pary amoniakalnej opracowanej przez niemieckiego inżyniera Carla von Linde. Od tego czasu trwa ciągła współpraca między branżą mięsną i chłodniczą, a technologie chłodnicze związane z przetwórstwem i przechowywaniem mięsa są ciągle rozwijane i doskonalone.
Branża mięsna i chłodnicza egzystują ze sobą w pełnej symbiozie, która jest kluczem dla zapewnienia jakości i bezpieczeństwa produktów mięsnych. To branża mięsna jest jedną z głównych gałęzi, dla których branża chłodnicza dostarcza swoje rozwiązania, wymuszając ciągły rozwój technologii, a nowe rozwiązania chłodnicze pozwalają z kolei rozwijać się branży mięsnej.
Obie branże mają wspólne kierunki rozwoju i wspólną odpowiedzialność w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i jakości żywności. To zapewnienie kontroli temperatury, wilgotności i czasu schładzania wpływa na jakość czyli ususzkę, smak, konsystencję oraz bezpieczeństwo, czyli ograniczenie rozwoju bakterii i mikroorganizmów wpływające na termin przydatności do spożycia.
Obecnie, jak nigdy dotąd, konieczna jest współpraca przemysłu mięsnego i chłodnictwa, aby wspólnie sprostać olbrzymim wyzwaniom stojącym przed nami.
Praktycznie nikt nie neguje już zmian klimatu, jako pokłosia działalności człowieka, w tym produkcji mięsa. Unia Europejska nakłada szereg regulacji w tym kontekście, które niejako wymuszają stosowanie rozwiązań energooszczędnych i ograniczających zużycie wody i produkcję ścieków oraz tzw. recykling energii i wody oraz emisję gazów powodujących efekt cieplarniany, takich jak metan czy syntetyczne czynniki chłodnicze zwane potocznie „freonami”. Dużym wyzwaniem jest również dostępność zasobów ludzkich.
W tym wszystkim przemysł chłodniczy uczestniczy jako partner, a współdziałanie w poszczególnych obszarach wygląda następująco.
Kwestie środowiskowe to wprowadzane m.in. w związku z wymogami dotyczącymi ESG działania, w których chłodnictwo musi aktywnie uczestniczyć w łańcuchu wzajemnych zależności. Chodzi w tym przypadku zarówno o wpływ globalny – ślad węglowy, jak i lokalny – hałas, emisje czynników chłodniczych do gleby, wody, atmosfery. W przypadku emisji mówimy zarówno o zamierzonych emisjach (ścieki, skropliny, woda z procesów technologicznych), jak i niezamierzonych - tzw. wycieki czynników chłodniczych i zapobieganie im. Opisane powyżej procesy mają również wpływ na lokalne społeczności, które żyją w otoczenie danego zakładu.
Nie można zapominać, że chłodnictwo ma znaczny udział w globalnym zużyciu energii elektrycznej przez dany zakład (40-80%), a często również i wody.
W przypadku obu zasobów niezmiernie ważne jest „uszycie” instalacji chłodniczej „na miarę”, znalezienie złotego środka między kosztami inwestycyjnymi, eksploatacyjnymi, dostępnością wszystkich zasobów – energia elektryczna, woda, zasoby ludzkie, dostępna technologia – a potrzebami danej produkcji.
Obecnie rozwój technologii pozwala na stosowanie w standardzie takich rozwiązań, jak:
- - falowniki do napędu sprężarek, wentylatorów skraplaczy i chłodnic, pomp czynnika chłodniczego i chłodziw;
- - inteligentne systemy sterowania
- - integrację chłodzenia i grzania, co również wpływa na bycie „eko” – ograniczenie zużycia paliw kopalnych do celów grzewczych
W kwestii zużycia wody chłodnictwo również posiada wiele alternatyw:
- - zastosowanie chłodzenia w obiegu zamkniętym dla urządzeń, które tradycyjnie były chłodzone wodą w przepływie (masownice, itp.);
- - zastąpienie otwartych wież chłodniczych wieżami zamkniętymi;
- - zastąpienie skraplaczy natryskowo – wyparnych skraplaczami adiabatycznymi o 10x mniejszym średniorocznym zużyciu wody oraz skraplaczami powietrznymi nie zużywającymi wody w ogóle.
Na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać, że zastosowanie skraplaczy adiabatycznych czy powietrznych jest nieefektywne energetycznie ze względu na znacznie większe zapotrzebowanie na energię elektryczną, ale użycie do zasilania energii „zielonej”, np. z paneli fotowoltaicznych lub wykorzystanie odzysku ciepła skraplania dla celów grzewczych (skojarzone chłodzenie-grzanie) może spowodować, że takie rozwiązanie będzie finalnie lepsze.
Niebagatelną rolę w instalacji chłodniczej odgrywają czynniki chłodnicze – pełniące taką samą rolę, jak krew w organizmie człowieka. To czynnik chłodniczy odpowiada z transport i wymianę energii. W związku ze zmianami klimatu obserwujemy powrót do tzw. naturalnych czynników chłodniczych, które były stosowane w początkach chłodnictwa 100 lat temu, a obecnie przeżywają renesans – w Europie głównie za sprawą regulacji prawnych (i słusznie). Mowa tu przede wszystkim o amoniaku (NH3), dwutlenku węgla (CO2), propanie, glikolach i wodzie. Czynniki te mają różne cechy i zastosowanie, ale łączy je jedno – są neutralne dla klimatu. Poza tym ich cena jest znacznie niższa, niż dotychczas stosowanych czynników syntetycznych z grupy HFC, potocznie zwanych „freonami”. Należy pamiętać, że obecna legislacja unijna w postaci tzw. ustawy F-gazowej drastycznie ogranicza możliwość stosowania tych czynnik i praktycznie wyeliminowuje część z nich z obiegu do 2030 roku. W tym kontekście niezmiernie ważne jest zaplanowanie przejście na czynniki naturalne, które wiąże się praktycznie z wymianą instalacji chłodniczej na nową przed tą datą.
Jak w każdym zakładzie, niezmiernie ważna jest ciągłość i bezpieczeństwo pracy. W tym zakresie chłodnictwo również staje na wysokości zadania, oferując automatyczną pracę opartą o nowoczesne systemy zarządzania wyposażone w systemy detekcji i bezpieczeństwa z bezpośrednim powiadamianiem serwisu czuwającego 24/7 nad bezproblemową pracą instalacji chłodniczej. Kwestia zapewnienia serwisu jest niezmiernie ważna w kontekście deficytu fachowej obsługi i kosztów związanych z jej zatrudnieniem.
Jedną z ostatnich kluczowych kwestii jest tzw. recykling energii, którego częścią jest odzysk ciepła z instalacji chłodniczej. Mamy tu do dyspozycji wiele opcji i wariantów opartych o ciepło nisko- i wysokotemperaturowe. Jako główne potencjalne źródła ciepła należy wymienić:
- - ciepło przegrzania (wysokotemperaturowe, stosunkowo niewielka ilość)
- - ciepło skraplania (niskotemperaturowe, najwięcej ciepła do zagospodarowania)
- - ciepło chłodzenia oleju (w instalacjach amoniakalnych) (wysokotemperaturowe i bardzo stabilne – prawie niezależne od obciążenia instalacji chłodniczej)
Wariantów wykorzystania ciepła odpadowego jest wiele:
- - dla celów CWU
- - do mycia zakładu – przydaje tu się buforowanie ciepłej wody w zbiornikach
- - jako dolne źródło pompy ciepła
- - dla celów odtajania chłodnic
- - do grzania central wentylacyjnych, itp.
Warte podkreślenia jest to, że wykorzystanie ciepła odpadowego obniża równocześnie zużycie energii elektrycznej oraz wody i ścieków (w przypadku skraplaczy natryskowo-wyparnych) przez instalację chłodniczą poprzez ograniczenie obciążenia skraplaczy.
Firmy Magik Sp. z o.o. oraz Montostal Sp. z o.o. jako grupa oferuje swoim Klientom kompleksowe podejście do wszystkich tematów związanych z chłodzeniem w procesach przetwórczych, przechowalnictwa i procesów technologicznych. Oferujemy doradztwo, dostawę, montaż i serwis rozwiązań wypracowanych wspólnie z Klientem i dopasowanych do Jego indywidualnych potrzeb. W każdym z opisanych w pierwszej części niniejszego artykułu obszarach czujemy się specjalistami, którzy są w stanie odpowiedzieć na wszystkie pojawiające się wyzwania i znalezienie „złotego środka”, który będzie optymalnym rozwiązaniem, nawet w przypadku wymagań pozornie wykluczających się. Mamy największy potencjał i najszerszy wachlarz stosowanych rozwiązań.
Zawsze dążymy do rozwiązania, które dają efekty synergii. Jednym z przykładów są realizowane ostatnio projekty obejmujące zastosowanie w jednej instalacji kilku obiegów w taki sposób, że wykorzystujemy ich najlepsze cechy w maksymalny sposób:
- instalacja CO2 dla mroźni, gdzie nie ma bardziej efektywnego czynnika chłodniczego
- wyeliminowanie wad CO2 (wysokie ciśnienia i niska efektywność energetyczna w temperaturach powyżej 00C) poprzez zastosowanie chillera jako górnego stopnia kaskady,
- który jednocześnie zapewnia bezpieczeństwo ludziom poprzez zastosowanie chłodzenia glikolem pomieszczeń produkcyjnych, w których przebywają ludzie.
Stosowane przez nas chillery to również „zielone” urządzenia zasilane propanem, amoniakiem lub czynnikami z grupy HFO.
Jako jedyni na rynku współpracujemy ze wszystkimi wiodącymi producentami agregatów sprężarkowych, skraplaczy i chłodnic.
Uzupełnieniem naszej oferty są zintegrowane z naszymi instalacjami chłodniczymi instalacje wentylacyjne i klimatyzacyjne. Pragniemy zaznaczyć, że kanały wentylacyjne produkujemy we własnym zakładzie.
Zapraszamy do współpracy – zespół Magik Sp. z o.o. i Montostal Sp. z o.o.